Om zoveel mogelijk open ruimte vrij te houden en een organisatorisch en energetisch interessant schoolgebouw te creëren, werd er gekozen voor een compacte vorm met 3 bouwlagen. Door compact te bouwen kon men daarenboven de ecologische voetafdruk van het project maximaal beperken. Aan de zuidwestzijde van het gebouw wordt op de speelplaats een speelse luifel geplaatst die bij mooi weer zorgt voor schaduw en zonnewering en bij slecht weer voor beschutting. Het gebouw heeft geen achterkant maar een 360° oriëntatie. Aan alle zijden van het gebouw wordt er licht getrokken en zicht gecreëerd. Hierdoor krijgt het compact volume een luchtige sfeer.

De draagstructuur van het gebouw bestaat uit geprefabriceerde gewapend betonnen binnenspouwbladen en geprefabriceerde gewapend betonnen draagmuren. Daar waar de tussenvloeren niet kunnen dragen op dragende wanden worden gewapende betonnen balken geplaatst, dragend op betonkolommen of op betonwanden. Deze balken en kolommen worden in prefab gewapend beton uitgevoerd. Om het interieur wel sober maar niet kil te laten overkomen met al het zichtbaar beton, worden accenten gelegd met multiplex hout. Verder wordt er bescheiden omgesprongen met het kleurgebruik, omdat in een schoolgebouw kleur altijd uit zichzelf voortkomt.

De speelplaats is een organisch gevormde verharde oppervlakte in betontegels. Om de gevraagde oppervlakte voor de speelplaats te bekomen, zonder over te komen als een stenen woestijn, wordt er naast de luifel een groeneiland aangelegd waarlangs er betonnen zitbanken staan. De speelplaats loopt naadloos over in de parkomgeving.

M4 architecten en ingenieurs had de ambitie om een speels kinderdagverblijf te realiseren in het groen, en de vrije en drempelloze toegang tot het dienstencentrum te waarborgen. De hele Wilgenhofsite werd hierbij als een duurzaam voorbeeldproject ontwikkeld waar:
– ‘beleven’ en ‘ontmoeten’ versterkt worden;
– ruimte is voor ontspanning en cultuur, maar ook rust,… en dit voor elke leeftijd;
– levenslang bijleren ondersteund wordt;
– kinderen in een veilige en groene omgeving kunnen spelen;
– het aangenaam werken is voor het personeel.

De omgeving van de Wilgenhofsite wordt gekenmerkt door woningen en gebouwen in traditionele baksteenarchitectuur in het groen.
Een woonzorgcentrum en een school zijn de naaste geburen. Om het groene karakter van de omgeving te versterken, werd er gekozen om :
– het aanwezige, maar verwilderde parkje te behouden en op te waarderen als openbaar park voor de hele buurt;
– de bestaande wandelpaden blijven de site doorkruisen;
– het LDC en KDV worden gegroepeerd in een compact volume teneinde maximaal de voetafdruk te beperken;
– de publieke parking zo efficiënt én duurzaam mogelijk te organiseren op het laagste deel van de site.

Deze uitgangspunten resulteerden in een langwerpig volume dwars over het terrein dat middendoor ‘open gesneden’ wordt door een publiek pad en waarbij de oriëntatie, de zichten, de graad van openbaarheid en privacy,… bepalend waren voor de onderlinge schikking van de verschillende functies.

De bouw van het kinderdagverblijf Wille Wolle werd gerealiseerd samen met het nieuwe dagcentrum ter vervanging van het Sint-Jozefziekenhuis. Na de verhuis van een groot deel van de ziekenhuisactiviteit van Willebroek naar Bornem, bleven enkel de dagkliniek en de polykliniek in Willebroek. Omdat de gebouwen van het bestaand Sint-Jozefziekenhuis dateerden van 1985 en sterk verouderd waren, werd beslist een nieuwbouw te bouwen voor het dagcentrum. Omdat er in de streek een grote nood was aan kinderopvang, werden beide programma’s ondergebracht in één gebouw op de campus Willebroek. De keuze voor een compacte nieuwbouw bleek efficiënter en energievriendelijker dan een volledige renovatie van het bestaande ziekenhuisgebouw.

De nieuwe sporthal is gebouwd op de campus Biotechnische & Sport van de Broederscholen te Sint-Niklaas, gelegen in een hoek van de Weverstraat en de Nieuwe Baan, aan de rand van een woonwijk, voornamelijk ééngezinswoningen. De school vormt een buffer tussen de woonwijk en de achterliggende landbouwgronden palend aan de N41 en is bereikbaar via een kleine aftakking van de Weverstraat, welke over het schoolterrein kronkelt.

De campus is een zeer groene ruimte met wijde zichten aan de rand van Sint-Niklaas met buitensport terreinen en educatieve velden en weiden. De verschillende schoolgebouwen zijn als losse paviljoenen ingeplant in het groen. Ook voor de nieuwe sporthal werd gekozen voor een vrijstaande inplanting in de groene omgeving. Deze inplanting werd zo bepaald dat het nieuwe gebouw de nieuwe gevel wordt, het uitgangsbord, van de Landbouwschool.

Het project omvat het bouwen van een nieuwe sporthal met een aantal bijhorende lokalen en twee laboklassen. De sporthal bevindt zich in het grotere hoofdvolume. De maten van de zaal bedragen 20 op 30m, met een nuttige hoogte van 6m onder de spanten. Zo heeft het hoofdvolume een uitwendige hoogte van ca 8m.

Naast deze sporthal werd er een 2de volume tegenaan gebouwd. Dit volume huisvest op het gelijkvloers alle bijkomende faciliteiten voor de sportzaal : secretariaat, EHBO, kleedkamers, sanitair, douches en een kleinere polyvalente sportruimte met keukentje en buitenterras. Op de verdieping bevinden zich nog een grote spiegelzaal en 2 grote labo-leslokalen met bijhorende voorbereidingsruimte en opslag chemicaliën.

De uitdaging bij dit project was een evenwicht vinden tussen het uitgebreide programma, nl. een basisschool met kleuterschool en de eerste 2 graden van een secundaire school, het maximaal behoud van het aanwezige groen en het vrij houden van een zo groot mogelijke te vermarkten gedeelte.

Bij de organisatie van de site is er geopteerd om de 2 circulatiestromen, deze van het secundair en deze van de basisschool gescheiden te houden, dit om overlast voor de buurt zoveel als mogelijk te beperken.
Het knooppunt tussen de bestaande schoolcampus en de nieuwe projectsite vormt de verbinding tussen de bestaande secundaire school en de eerste graadsjaren in de nieuwbouw. Deze zone is de ideale locatie voor de leefwereld van het secundair. De toegang van de basisschool is ten zuiden van de nieuwbouw voorzien. De zone rond de nieuwbouw is hoofdzakelijk het speelterrein van de basisschool. Het is evident dat de basisschool het meeste contact heeft met de buitenomgeving. Het bestaande speelbos zal dienst doen als gemeenschappelijke groenzone en de open ruimte ten oosten van het gebouw zal voorbehouden worden voor de basisschool. Voor de personeelsparking werd gekozen om een compromis uit te werken met het nabijgelegen Waasland Shoppingcentrum. Een overbelasting van de buurt door wagens wordt hierdoor vermeden en ruimtelijk heeft het als grote voordeel dat verharde oppervlakten beperkt worden door dubbel gebruik van aanwezige verharde oppervlakten.

Het bouwen van een brede open school, het kloppend hart van de buurt, in een groene oase en het ontwerpen van een speelse en boeiende school waarbij zowel de binnenruimte als de buitenruimte aanzet tot creativiteit en avontuur, maakte het noodzakelijk om zo compact mogelijk te bouwen. Een compact gebouw heeft immers een kleine footprint met als resultaat meer buitenruimte. Binnen dit ontwerp vertaalt ‘compact bouwen’ zich in het stapelen van de verschillende clusters, nl. cluster basisschool, cluster kleuterschool, cluster secundair en cluster samen, in een nieuwbouw met 3 bouwlagen. Ook de buitenruimten worden gestapeld. Aan alle nuttige oppervlakten wordt een functie toegekend. Alle dakoppervlakten, al dan niet overdekt, worden op de eerste en tweede verdieping gebruikt voor circulatie, open en overdekte speelplaats, sportkooi en buitenklas.

Door het functioneel stapelen van zowel de binnen- en de buitenruimten wordt de beschikbare ruimte maximaal benut en blijft de open ruimte gevrijwaard. Het stapelen van de verschillende activiteiten en de verschillende leeftijden geeft het gebouw een levendig karakter vanaf de straatzijde. Het luchtige karakter van het gebouw wordt dan weer bekomen door zijn 360° oriëntatie. Aan alle zijden van het gebouw wordt er licht getrokken en zicht gecreëerd. De buurt wordt hierdoor visueel betrokken met de activiteiten op de schoolcampus. Daarenboven zorgen de diverse uitsparingen en het kleuraccent in de gevel voor een dynamische en speelse uitstraling.

De nieuwbouw volgt dezelfde lijn van het oorspronkelijk gebouw en vormt een belangrijke architecturale ingreep in het stedenbouwkundig weefsel van Eke. Door de sobere en eigentijdse vormgeving integreert het nieuwe bouwvolume zich op een verantwoorde manier in het straatbeeld.

In de vervangingsnieuwbouw zijn 7 klassen voorzien, waarvan 1 zorgklas op het gelijkvloers en 6 klassen op de eerste verdieping. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden
zich het secretariaat, directielokaal, een nieuwe polyvalente zaal en een nieuw sanitair blok.

Er werd rekening gehouden met eventuele akoestische overlast voor de woningen aan ‘Steenweg’. Alle klaslokalen hebben zicht op de speelplaats, er zijn geen opengaande ramen voorzien naar de steenweg en het gebouw vormt door zijn balkvormige volume een akoestisch scherm tussen de speelplaats en de buurt.

De speelplaats wordt door middel van hekwerk afgescheiden van de straat zodat de veiligheid van de schoolgaande kinderen verzekerd wordt.

Concept

Op het schoolterrein bevindt zich een paviljoen van de lagere school, een paviljoen van de kleuterschool en een gebouw grenzend aan de Keiberg waarin de administratie, keuken en
refter zijn ondergebracht. In de uitbreiding zijn drie nieuwe leslokalen, sanitair, een refter met bijhorende keuken, afwasplaats en berging voorzien. Door de uitbreiding van de lagere
school blijft het terrein overwegend groen en wordt de bebouwing geconcentreerd. De administratieve en functionele diensten zijn centraal te georganiseerd, zodat een functioneel en
rationeel geordend geheel wordt verkregen.
Terwijl de vormgeving van het gebouw aansluit op de bestaande bebouwing, valt het gebouw toch meteen op in het straatbeeld. Door de specifieke inplanting heeft de school een nieuw
en fris gezicht gekregen naar de Keiberg toe. Wat de materialisatie betreft werd gekozen voor een gevelbeplating gecombineerd met beton met het oog op een sobere en hedendaagse
vormgeving.
Op de zone voor de fietsenstalling te bereiken na is het natuurlijk terreinprofiel nagenoeg behouden gebleven. Aan de achterzijde van het gebouw is het terrein licht opgehoogd zodat de
leslokalen een vlotte en drempelloze toegang hebben tot de speelplaats.
Aan de voorzijde (zuidgericht) zijn de refter en de leslokalen van een zonwering voorzien om oververhitting in de zomer te voorkomen en de nodige privacy te waarborgen. Deze
zonwering zorgt tevens voor een speels element in de voorgevel.

Het project omvat het uitbreiden van de bestaande sporthal tot een nieuw en multifunctioneel sportcomplex. De bestaande sporthal met kleedkamers blijven behouden, enkel de
verlichting en de vloerbekleding worden vernieuwd.
De bestaande sporthal wordt uitgebreid met een nieuwe sportzaal, turnzaal, danszaal, multifunctionele zaal, centrale cafetaria, kleedruimtes en bureel voor de sportdienst. Een brede
centrale gang verbind al deze ruimtes.
De cafetaria is het kloppend hart van het project en verbindt tevens het oude en nieuwe gedeelte waardoor men vanuit de cafetaria zicht krijgt naar de bestaande sportzaal, nieuwe
sportzaal en de turnzaal. Het nieuwe sportcomplex wordt gekenmerkt door drie hoge volumes waarin de verschillende sportzalen zich bevinden. Naast de 2 sportzalen en de turnzaal zijn
de overige volumes bewust lager gehouden.
Er wordt een nieuwe verbindingsweg gecreërd en de bestaande parking wordt heringedeeld en beperkt uitgebreid.

Concept

Het eenvoudig en sober paviljoen bestaat uit twee bouwlagen die zo over elkaar verschoven zijn dat achteraan, aan de zuidkant, een overkraging ontstaat. Die overkraging creëert
beneden een overdekt terras en fungeert tezelfdertijd als zonnewering. Op de verdieping zorgt een brede nis in de achtergevel voor een gelijkaardig terras en bescherming tegen het
direct zonlicht binnen. Van op deze terrassen kijk je voorbij het achterliggend groen zo naar de dorpskern van Brakel De zijgevels zijn vlak met alleen de hoge smalle ramen van
slaapkamers en dienstlokalen. Ondanks de strakke vorm oogt het volume levendig en aantrekkelijk door de gevelbekleding van rode gevelpannen, een bekleding die ook in de plafonds van de terrassen doorgetrokken werd.

Planopbouw

Het grondplan is een eenvoudige rechthoek die vrijwel volledig symmetrisch ingevuld is en toelaat de interne organisatie compact te houden. Door de centrale ingang kom je in de
ingangshal met links en rechts twee dienstgangen en direct zicht op het onthaal. Rechtdoor vind je meteen de toegang naar de lokalen voor twee leefgroepen van telkens 14 kinderen. Via
een lift of trap kom je op de verdieping met aan weerszijden de ingang naar volledig identieke lokalen van nog eens twee leefgroepen.
Per leefgroep beschikt het verzorgend personeel over een heel ruime leefruimte, een uitgebreide verzorgingszone met zicht op de leefruimte, een open keukenzone, twee slaapkamers
met telkens zeven bedjes, berging en een eigen terras. Op elke verdieping kan je desgewenst de twee leefruimten met elkaar koppelen door het openen van een brede schuifwand.
Het terras beneden waar de al wat oudere peuters spelen, loopt over in een afgebakende tuin. In de kind- en valvriendelijke vloer van rubberkorrels op het terras boven zijn de motieven
van het kinderdagverblijf, bijtjes en bloemetjes, op een kunstige manier ingewerkt.

Voor de opvang van minderjarigen met een emotionele en/ of gedragsstoornis wordt een nieuwe unit KADANZ gebouwd op de campus van de Hagewinde in Lokeren. De keuze van de
inplanting werd gemaakt omwille van de eis ‘prikkelarm’. Het nieuwe volume dat de ondersteunende diensten van de K’ban zal huisvesten werd beschouwd als buffer tussen het
prikkelrijke speelplein en het rustgevend bos aan de oostkant van het terrein.

Bij de inplanting werd rekening gehouden met de inkijk van de appartementen in het noorden, en de nabijheid van het paviljoen De Lommerhoek/Wingerd. Afstanden worden
gerespecteerd en prikkels vermeden. De PAU is volledig afgescheiden van de rest van de campus door een combinatie van tuinmuren en versterkte hagen. Ondanks deze afscheiding is er
veel aandacht besteed aan het integreren / infiltreren van de groene omgeving in het gebouw.

Het gebouw is samengesteld uit verschillende eenheden die met elkaar in verbinding staan via trapzalen en passerelles, al dan niet open. Er zijn in totaal 4 trappen (2 in open lucht en 2
gesloten trapzalen). De beveiliging van deze gesloten unit is opgebouwd in verschillende lagen.

De toegang tot de PAU gaat via een gesloten portaal, een afgesloten patio en een beveiligd inkomsas. Dit zijn al 3 lagen die de bezoeker moet overbruggen. Van hier af aan is de unit in 2
delen opgesplitst met de bedoeling te kunnen scheiden indien dit nodig zou zijn. Doorgaans is er echter een bepaalde vrijheid in deze laag. De leefruimten, de open keukens en de
speelruimte buiten vormen een 4de laag. De circulatie in en rond het gebouw is gericht op een grote vrijheid van de jonge bewoners, maar met een zeer grote controlemogelijkheid voor
de begeleiders.

De kamers vormen de 5de, 6de en 7de laag. Elke kamer heeft een kleine leefruimte, een slaapkamer, een sanitaire cel en een afgesloten buitenruimte. Door de toegangscontrole van deze
deuren vanuit de centrale post en vanuit een kamerpost aan de buitenzijde van elke kamer, kunnen de begeleiders inspelen op de toestand van de bewoner. Enkel in crisissituatie wordt
de camera in de kamer geactiveerd en kan van buitenaf elke deur worden gemanipuleerd. De slaapkamer kan als isolatieruimte worden beschouwd. De toegang tot de sanitaire cel en het
terras kan worden gestuurd in functie van de gemoedstoestand van de bewoner.
Daarnaast is er ook nog een aparte isolatiekamer met een eigen buitenruimte voorzien. Uiteraard met de nodige beveiliging.

Stedenbouwkundig
Het perceel maakt deel uit van het nieuwe RUP Sint-Rembertziekenhuis. Het perceel bevindt zich binnen de zone bestemd voor wonen met nabestemming gemeenschapsvoorzieningen. Samen met de overheidsdiensten werd bepaald om aan de zijde van de buur in de Oostendestraat aan te sluiten volgens het huidige gabarit en de stedenbouwkundige voorschriften van residentieel wonen.

Planopbouw
De inkom bevindt zich centraal en maakt een scheiding tussen een logistiek/administratief volume en de zone specifiek voor de kinderen. Dit maakt het gebouw duidelijk leesbaar voor de bezoekers en het personeel. Er werd geopteerd om de leefruimte te koppelen per leeftijdsgroep. De 2 naast elkaar liggende leefgroepen zijn met elkaar verbonden door een schuifwand in de leefruimte en in het verzorgingslokaal. Op de benedenverdieping bevindt de leefgroep zich aan een overdekte tuin aan de voorgevel, met zuidoriëntatie. Aan de achterzijde ligt een binnentuin die toegankelijk is via een gemeenschappelijke speelruimte. Op de eerste verdieping hebben de baby’s en kruipers toegang tot een terras aan de noordzijde , dit terras wordt uitgevoerd in rubberen tegels.

Stedenbouwkundig

Het nieuwe schoolgebouw bestaat uit een hoofdgebouw van 3 bouwlagen gelegen langs de Kroonmolenstraat, een speelterrein in twee niveaus en een sanitair blok (laagbouw) met grote
overkapping, geënt op de speelplaats. De ‘inklemming’ tussen de bestaande bebouwing versterkt het stedenbouwkundig weefsel en definieert de open ruimte achter de vleugel.

Architectuur

Het ontwerp bestaat uit een lichte, glasrijke sokkel op het gelijkvloers en een compacte bovenbouw in parament met grote raampartijen. De naar de speelplaats gerichte gevel wordt
gekenmerkt door een vormgeving in architectonisch beton en twee, sterk gedefinieerde glazen trappenhallen.
De onderdoorgang in de Kroonmolenstraat geeft rechtstreeks toegang tot de speelplaats en fungeert als een niet verwarmde verbinding tussen de fietsenstalling en conciërgewoning
enerzijds en de algemene functies (onthaal, administratie, refter) anderzijds. Deze doorgang dient tevens als een gedeelte van de overdekte speelplaats.

Programma

Na een grondige analyse concludeerden wij dat het programma kan worden opgesplitst in 3 grote groepen. Naast de zone waar alle lesactiviteiten plaatsvinden, is er een administratief gedeelte en een zone voor vrijetijdsbesteding. Deze drie zones zijn duidelijk uit het ontwerp van het gebouw af te lezen.

Concept

Het gelijkvloers bestaat uit twee zones, enerzijds de inkom met zijn administratieve lokalen en anderzijds de refter en polyvalente zaal met aansluitend de keuken en bergingen. Beide zones zijn verbonden door een overdekte doorgang die leidt van het toegangsplein naar de speelplaats. Het losstaand administratieve blok biedt een overzicht over het ganse schooldomein. De inkom is via een binnentrap verbonden met de bovenliggende verdieping waar alle lesactiviteiten plaats vinden, zes grote klaslokalen, vier kleine en het bijhorend sanitair.